Que che importe que somos de Monforte

Cantáronlle os Siniestro Total e cantáronlle os Yellow Pixoliñas. Escribiulle Antón Lopo e sobre esta vila de pasado marcado por condes e cardeais pivotou a obra do poeta galego máis punk, Lois Pereiro. A estación do tren e a capitalidade comarcal marcaron profundamente o pasado deste lugar no que hoxe a xente nova pelexa por marcar un punto e á parte na decadencia do interior da provincia de Lugo cun festival de cine, asociacionismo veciñal e negocios de forte activismo rural, ecoloxista e cultural. Que che importe que somos de Monforte.

Artigo completo aquí

Que está a pasar na cociña de Compostela?

Compostela é unha cidade en continua transformación. A vila da movida universitaria que xa non é, non tanto como foi, cando menos; a cidade da vaga de funcionarios novos nos 80 e 90 que roldan agora a idade de xubilación é hoxe outra. A expansión da súa periferia, o decrecemento da universidade, a chegada dun maior número de inmigrantes e a crise habitacional modelan unha realidade na que a oferta gastronómica tamén vai mutando. 

Ler artigo aquí

Lúa Mosquetera: "Antes ser antifascista era un consenso social"

Quen quixese ver a Lúa Mosquetera en directo nun recital puido facelo ata o 11 de xullo, xa que desde entón estará fóra dos escenarios por un tempo. A causa é boa e vai da man da maternidade, como tantos dos seus poemas. Con ela falamos desa transición de filla a nai, de todo o que trae consigo nestes tempos e moitas outras cousas.

Ver artigo

A outra vitoria do Celta: “O uso do galego reforza o noso crecemento”

Máis visualizacións, máis interaccións en redes, máis aboados, máis vendas de camisetas e o equipo vai xogar en Europa a vindeira temporada. En Balaídos soa a épica co Karnyx de Abraham Cupeiro, cantan as Fillas de Cassandra, tocan as Pandeireteiras de Toutón e os xogadores mesmo recitan Rosalía no 23 de febreiro. Algo está a pasar co Celta. Algo que comezou co inesperado himno do centenario, creado con tanto xeito por C. Tangana, un fito que espertou o celtismo latente e inspirou un cambio de estratexia a nivel comunicativo co protagonismo da lingua galega. Sen dúbida, outra vitoria, e ben importante, do Celta de Vigo.

Ler artigo completo

Vinte almorzando con Mondra

"Non teño o recordo de querer ser outra cousa". Almorzamos e parolamos co cantante, compositor e bailarín Mondra, que vén de publicar o seu segundo disco "De Ronda". O artista reflexiona sobre o rápido que está a acontecer todo na súa carreira musical, a conexión tan boa e tan forte que os seus temas acadaron co público e o novo reto que supuxo este álbum, feito da man do Hevi. Un traballo onde segue a dialogar coa tradición oral galega, pero dun xeito máis orgánico e prescindindo da electrónica. 

Mondra fala das súas referentes, as mulleres que escoitaba cantar de pequeno como Mercedes Peón, Sés ou Guadi Galego, e do reto que supón achegar o seu traballo ao público como el quere e non como mandan as redes sociais, que nos teñen a todos "escravizados".

Mira o vídeo da entrevista

Vinte na rúa, con Jacobo Gómez Do Breo á voda «lendo á xente para darlle alegría» coa música e a voz

Non hai moitos traballos que consistan en poñer música e voz aos sentimentos da xente. En «ler» o que sente unha parella que vén de casar e agarimar a súa felicidade coa melodía xusta ou acompañar as sensacións de máis de 5.000 persoas nun ateigado Pazo dos Deportes de Lugo para interpretar «o que necesitan» e lograr que alenten máis e mellor o xogo do Río Breogán. A iso é ao que se dedica Jacobo Gómez, un speaker e picadiscos «autodidacta» que, tras máis dunha década de experiencia, logrou que milleiros de persoas de Lugo e máis alá teñan xunguida a súa voz ou as músicas que elixe a eses pequenos grandes momentos nos que agroma unha bágoa de felicidade. Quer pola comuñón do Breo coa súa afección tras unha canastra que sela un triunfo, quer pola ledicia de ter a persoa amada ao carón.

Ler artigo

Entrevista | De Ninghures: «A nosa música axuda a que a xente diga "que guapa é a miña cultura"»

Apoteósico, unha pasada, brillante, unha feira, pero no bo sentido da expresión, claro. Hai case un mes que De Ninghures presentou o segundo disco, Feira, cunha gran festa chea de amigos na Sala Capitol de Compostela. Aínda coa doce resaca daquel momento falamos con Aldara Palmeiro (violín e voz), Manuel Fernández Cataqui (percusión, frautas e voz) e Hadrián García (clarinete e duduk) do seu disco máis desinhibido ou do gran momento da música galega en galego. «A xente hoxe en día non sabe moi ben nin de onde ben e de súpeto coñece música de aquí e decátase de que é o seu. É un tipo de música que te engancha dun xeito especial. Séntela como propia, ademais de bailar duramente», conta Cataqui. 

Ver artigo

Miudiño Sessions: Mel ft. Antía Muíño

As Miudiño Sessions chegan á súa triséxima terceira entrega coa sesión que debullaron Mel na compaña de Antía Muíño nunha localización con tanto significado coma a Casa da Matanza en Padrón. 

A solaina de Rosalía de Castro foi testemuña da fusión de pop, jazz e electrónica do combo formado por Lucas de Centi (Néboa, Mocho Gris), Sandra "Chon" Pérez (Cantometrics, Néboa) e Miguel Arribas, arroupados polo feitizo da voz de Antía Muíño. Catro pezas a cabalo entre a vangarda e a tradición onde caben dende sintetizadores e caixas de ritmos até instrumentos con tan pouco predicamento na nosa música contemporánea coma o vibráfono e a marimba, confirmando a Mel coma unha das propostas máis únicas da escena galega. 

Reproducir vídeo

Margó Gayoso, tocadora e mestra de pandeireta e canto "Ser de aldea e tocar a pandeireta é un orgullo”

Primeiro foi o baile, con apenas cinco anos, no cole como actividade extraescolar. Despois chegaría a gaita, o acordeón, a pandeireta, a percusión doméstica coas cunchas, tixolas, sachos ou latas de pemento … e o canto, claro, porque todo está relacionado.

Margo Gayoso é unha rapaza de Saiáns (parroquia de Vigo con moita entidade de seu) e unha recoñecida tocadora e mestra de pandeireta e canto. Hoxe en día mantén a súa actividade como docente en Saiáns, mais tamén imparte aulas no Fiadeiro de Vigo, en Moaña ou en Coruxo, onde tamén forma parte do histórico grupo de pandeireteiras A Buxaina. A súa traxectoria inclúe tres discos gravados coas Tanxedoras e numerosas recollidas para se formar e poder ensinar a música tradicional galega con toda a súa riqueza e espontaneidade.

Ler artigo

Vinte almorzando con Vero Boquete

Hai tempo que Vero Boquete é referente. Éo no campo e fóra. Con 20 anos como futbolista profesional e un estadio co seu nome na súa terra (Compostela) foi a primeira futbolista española en gañar unha Champions e a primeira muller comentarista dunha Eurocopa masculina, en 2024 con TVE. A que fora capitana da selección española segue en activo en Italia e estes días comenta os partidos na Eurocopa de Suíza. 

Almorzamos e conversamos coa crack galega sobre os seus comezos, a “soidade e morriña” na vida dunha futbolista profesional ou o seu futuro como adestradora co obxectivo de chegar “ao máximo nivel”. 

Ver vídeo

Vinte na rúa, con Rubén López. «Se o queixo non gusta, dá igual onde vaia metido, non tes nada que facer»

Rubén López, fillo dos fundadores, é o xerente de Lácteos Lorán, queixaría que leva 50 anos producindo e ‘inventando’ produtos lácteos desde unha parroquia de Abadín onde naceu tamén o seu mítico lema: “Con pan ou sen pan, coma queixos Lorán”. 

Das viaxes como comercial e da distribución porta a porta nos seus inicios di que lle xurdiron as mellores ideas, como aquela de vender un queixo nun recipiente de barro e que parecía unha tolemia. “Tivemos que comprar tráilers enteiros cheos de cazolas”, di sobre unha iniciativa que segue tendo éxito. Pero a clave, aclara, é outra: a calidade. “Se o queixo non gusta, dá igual onde vaia metido, non tes nada que facer.

Ler artigo

Juana Dolores: «A revolución é inevitable, a non ser que os capitalistas acaben de destruír o mundo»

«Traballar por un salario é renunciar cada día á plenitude da vida», di Juana Dolores. A artista catalá participa no Carballo Interplay co seu discurso lúcido que emprega os argumentos da política e a estética para promover a organización da mocidade fronte ao sistema capitalista. Unha mensaxe que colleu forza nas súas obras e que está presente tanto nas súas pezas teatrais como nos textos que ten en marcha.

Artigo completo aquí

Entrevista | Iván Castiñeiras: “A película é unha oda á xente do rural, a eses deuses que resisten como as pedras”

Un recoñemento inesperado. Así cualifica Iván Castiñeiras o que está a acontecer con Deuses de Pedra, a súa primeira longametraxe como director. Trátase dunha “película pequena feita con moito cariño”, segundo el mesmo indica, onde empregou material gravado ao longo de quince anos e está a percorrer festivais internacionais con varios premios xa acadados. Un éxito inesperado, mais non inmerecido para un proxecto de gran beleza que homenaxea as súas terras da infancia, na frontera entre Galicia e Portugal; e, sobre todo, recoñece a súa veciñanza, eses "deuses de pedra" que resisten alí, aínda que cada vez sexa máis difícil manterse en pé.

Ler entrevista

Vinte en Vilagarcía Onde a xente se coñece e (aínda) saúda pola rúa

Comezamos xullo en Vilagarcía. É martes de mercado e asistimos á cita ineludible coa praza de abastos. “Se es de Vilagarcía tes que vir ao mercado". A xornalista e escritora Montse Fajardo guía este primeiro percorrido coa seguridade do coñecemento do territorio e das persoas. Alí está Rosi, a pescantina da súa nai, a de toda a vida. E arriba Celina, que vende as verduras e as hortalizas. “A xente de aquí non concibe comprar un tomate no supermercado, e moito menos o peixe”, explica Fajardo, que tamén apunta que ao mercado chega o pan de Carballo, de moita calidade, tal como constata Karina, que atende nun dos postos.

Reportaxe con vídeo aquí

Vinte na rúa, con Lucía Casal «Levantarme ás oito da mañá e dicir: 'Vou onde as vacas' é unha cousa xenial»

«Sei que que cada día vai pasar algo novo, que vai haber unha nova aventura. Sabes o que se fala agora tanto dos 'lugares seguros?' Pois este é o meu». Lucía Casal ten 21 anos e un orgullo inmenso do que fai. É gandeira e cada mañá, ao se erguer, sente liberdade e moita sorte. O último Vinte na rúa deste ano foi a Melide para falar con esta moza emprendedora que vén de chegar aos 20.000 seguidores en Instagram e Tik Tok con contidos do seu día a día na explotación gandeira.

Ler artigo

Vinte almorzando con María Vázquez

Conversamos coa actriz María Vázquez no seu sitio favorito: a Ribeira Sacra. Hai xa un tempo que decidiu vivir por esas fermosas terras para poder conciliar a súa vida familiar e profesional e non podía estar máis a gusto. Vázquez fala do clamor que se viviu na gala dos Premios Mestre Mateo contra a papeleira Altri e da vinculación natural entre cultura e política. "Todo é política", asegura.

Falamos tamén sobre o necesario coidado da lingua galega ou de democratizar a cultura. "Necesitamos voces da clase obreira que conten o mundo como está porque cada vez estamos a facer máis cultura de ricos para ricos", explica María Vázquez.

Vídeo coa entrevista

Habitar o baleiro. "Prefiro ver as estrelas"

“Non hai cuestión máis relevante actualmente na Galicia para documentar que o que está a acontecer no rural”. Brais Lorenzo, fotoxornalista ourensán e autor das imaxes que se poden ver na exposición “Habitar o baleiro”, asegura que este proxecto nace do amor pola terra. “Estamos a documentar os últimos folgos dun modo de vida. Unha civilización que se extingue”, relata o fotógrafo, con raíces na zona do Ribeiro.

Ver artigo

Vinte en Chantada. A grandeza dun pobo faina a súa xente

Esta frase, ademais de ser o lema do Folión de Carros en pasadas edicións, é probablemente a mellor maneira de describir Chantada. A grandeza é visible non só nos carros e carrozas construídas verán tras verán seguindo unha tradición senlleira e chea de morriña, senón en cada recuncho de Chantada.

Dende o Monte Faro ata o Río Asma, pasando por cada unha das 36 parroquias, montes e ribeiras do concello, a pegada da súa xente únese a unha paisaxe idílica para facer desta vila e lugares, os nosos, unha paraxe única.

Ler reportaxe

Que está a pasar nas cociñas do sur de Lugo?

Afastado das principais cidades do país, o sur de Lugo fica á marxe das  dinámicas urbanas. Territorio de turismo aínda moderado -e que lle dure- e de escasa industrialización, nos últimos tempos está a reinventarse en termos gastronómicos. 

Falamos dunha serie de comarcas de contrastes extremos: do envellecemento e a despoboación ao retorno de xeracións máis novas, á creatividade e á recuperación de negocios e de formatos tradicionais que, reformulados, pasan formar parte do noso imaxinario gastronómico contemporáneo.

Ler artigo

Exército Mekemeke. Un cento de risas

Episodio especial número 100! Como todo aniversario que se prece, celebrámolo con risas e momentos icónicos. Os mekemekes repasan os mellores instantes do programa, reviven anécdotas surrealistas e enfróntanse ao seu inimigo aférrimo, Ultraheroe.

Neste episodio, aparecerá un convidado sorpresa que arrincará confesións inéditas que non deberían saír á luz. Prepárate para un episodio especial cheo de risas.

Ver podcast