-
Habitar o baleiro. "Prefiro ver as estrelas"
“Estamos a documentar os últimos folgos dun modo de vida. Unha civilización que se extingue”. Pecorremos con Brais Lorenzo, fotógrafo e autor das imaxes que compoñen “Habitar o baleiro, unha exposición que busca deixar testemuño do que está a acontecer no interior de Galicia, nas montañas de Lugo e Ourense e espertar conciencias. En realidade, trátase dun ambicioso proxecto audiovisual, que na actualidade abrangue textos, reportaxes e audios de conversas con persoas do lugar e prevé tamén un documental para o que teñen en marcha unha campaña de crowfunding.
O fotoxornalista ourensán defende que “non hai cuestión máis relevante actualmente na Galicia para documentar” que o que está a acontecer neste rural, onde habitan persoas a desenvolver unha sorte de “loita romántica”.
-
Margó Gayoso, tocadora e mestra de pandeireta e canto "Ser de aldea e tocar a pandeireta é un orgullo”
Primeiro foi o baile, con apenas cinco anos, no cole como actividade extraescolar. Despois chegaría a gaita, o acordeón, a pandeireta, a percusión doméstica coas cunchas, tixolas, sachos ou latas de pemento … e o canto, claro, porque todo está relacionado. Nesta nova entrega do Vinte na rúa coñecemos a Margó Gayoso, unha rapaza de Saiáns (parroquia de Vigo con moita entidade de seu) e unha recoñecida tocadora e mestra de pandeireta e canto.
Hoxe en día mantén a súa actividade como docente en Saiáns, mais tamén imparte aulas no Fiadeiro de Vigo, en Moaña ou en Coruxo, onde tamén forma parte do histórico grupo de pandeireteiras A Buxaina. A súa traxectoria inclúe tres discos gravados coas Tanxedoras e numerosas recollidas para se formar e poder ensinar a música tradicional galega con toda a súa riqueza e espontaneidade.
-
Entrevista | Iván Castiñeiras: “A película é unha oda á xente do rural, a eses deuses que resisten como as pedras”
Un recoñemento inesperado. Así cualifica Iván Castiñeiras o que está a acontecer con Deuses de Pedra, a súa primeira longametraxe como director. Trátase dunha “película pequena feita con moito cariño”, segundo el mesmo indica, onde empregou material gravado ao longo de quince anos e está a percorrer festivais internacionais con varios premios xa acadados. Un éxito inesperado, mais non inmerecido para un proxecto de gran beleza que homenaxea as súas terras da infancia, na frontera entre Galicia e Portugal; e, sobre todo, recoñece a súa veciñanza, eses "deuses de pedra" que resisten alí, aínda que cada vez sexa máis difícil manterse en pé.
-
A outra vitoria do Celta: “O uso do galego reforza o noso crecemento”
Máis visualizacións, máis interaccións en redes, máis aboados, máis vendas de camisetas e o equipo vai xogar en Europa a vindeira temporada. En Balaídos soa a épica co Karnyx de Abraham Cupeiro, cantan as Fillas de Cassandra, tocan as Pandeireteiras de Toutón e os xogadores mesmo recitan Rosalía no 23 de febreiro. Algo está a pasar co Celta. Algo que comezou co inesperado himno do centenario, creado con tanto xeito por C. Tangana, un fito que espertou o celtismo latente e inspirou un cambio de estratexia a nivel comunicativo co protagonismo da lingua galega. Sen dúbida, outra vitoria, e ben importante, do Celta de Vigo.
-
“As Marxes”. As cantareiras, unha banda e a electrónica, unidas para prestixiar a tradición oral
«Os 30 primeiros segundos de obra son só electrónica, antes de que comece a banda e escoitamos sintetizadores feitos a partir das voces e os instrumentos das cantareiras. Escoitamos só ruidos das manipulacións dos micrófonos, das pandeiretas, da taza de café...». O compositor Mario G. Cortizo comenta así o comezo da súa última obra, “As Marxes”, unha composición na que integra as voces e contextos dalgunhas pandereteiras gravadas por Dorothé Schubarth en 1980 coa música que intepreta a banda sinfónica. Un xeito, defende, de poñer en valor a tradición oral das cantareiras e mais ás bandas, verdadeiras escolas para a maioría dos músicos galegos.
-
Boicot a Eurovisión. O galego Pablo Canedo 10 kr, finalista no Falastinvision contra o xenocidio israelí
«Sempre fun fan de Eurovisión. O primeiro que recordo foi cando gañou Dana International, que precisamente era unha artista israelí. Pero eu daquela non entendía que era Israel, como se formou, enriba de solo roubado…». Pablo Canedo é de Carballo pero leva vivindo en Copenhague nove anos xa. Foi para estudar e ficou naquelas terras frías aínda que cando pode volve a Galicia.
Cando en 1998 quedou fascinado co tema “Diva” non imaxinaba que 27 anos máis tarde ía participar nun festival alternativo a Eurovisión de defensa a Palestina e contra o xenocidio israelí. O artista resultou entre os 15 máis votados para participar na final do FalastiVision o sábado 17 de maio.
-
Lisdexia publica 'Esclavos do baile'. «Sempre hai motivos para reivindicar»
Son de Muros e cantan en galego, con gheada e seseo, tal e como falan. Son novos pero xa levan como banda máis dunha década, e tres traballos publicados, co seu estilo garage punk ben definido e mesturado por veces con outros, como pop, funk, tradi e mesmo cumbia. Lisdexia vén de publicar “Esclavos do baile”, un EP de seis cancións onde hai de todo, con algo máis de festa que protesta, pero disto último nunca falta. “Sempre hai motivos para reivindicar”, asegura Fran Trillo, cantante do grupo.
-
Entrevista | De Ninghures: «A nosa música axuda a que a xente diga "que guapa é a miña cultura"»
Apoteósico, unha pasada, brillante, unha feira, pero no bo sentido da expresión, claro. Hai case un mes que De Ninghures presentou o segundo disco, Feira, cunha gran festa chea de amigos na Sala Capitol de Compostela. Aínda coa doce resaca daquel momento falamos con Aldara Palmeiro (violín e voz), Manuel Fernández Cataqui (percusión, frautas e voz) e Hadrián García (clarinete e duduk) do seu disco máis desinhibido ou do gran momento da música galega en galego.
«A xente hoxe en día non sabe moi ben nin de onde ben e de súpeto coñece música de aquí e decátase de que é o seu. É un tipo de música que te engancha dun xeito especial. Séntela como propia, ademais de bailar duramente», conta Cataqui.
-
Vinte na rúa, con Uxío García, polbeiro e ilustrador. «Quero ser autor de cómics, pero o polbo non me desgusta»
Sempre lle gustou debuxar e facíao mentres na pota fervía o polbo. Uxío García Lage (O Carballiño, 2000) leva na súa historia a tradición polbeira das terras de Oseira e a faceta artística dos seus pais, ambos os dous actores profesionais.
Vén de rematar a súa formación en Banda Deseñada en Pontevedra e quere ser autor de cómics, pero recoñece que ir ás feiras, preparar e vender o polbo como os seus avós tamén lle chista.
-
Series web nos Mestre Mateo. Sexo, humor e verdades sen filtro nas propostas das creadoras emerxentes
Son curtas e de baixo orzamento. As series web ou microseries convertéronse nos últimos anos na porta de entrada ao mundo audiovisual dos novos creadores. Especialmente desde a pandemia e cada vez con mellor factura, coñecemos propostas ben interesantes que pasan do universo Youtube ás plataformas de contidos como agalega.gal ou Filmin.
Este ano, as series web finalistas nos Premios Mestre Mateo son Poscoito, Pringadas, Pulp Air e A moza que abortou e o contou. Falamos coas directoras sobre os seus traballos, a ilusión do premio ou mesmo do pertinente cambio de nome para a categoría ‘serie web’, porque na web estamos todas, non si?
-
Vinte na rúa, con Tamara de la Fuente «Saraievo lémbrame moito a Galicia pola xente, o humor negro, a augardente…»
«Ola, son Tamara e fago fotos». Tamara de la Fuente repite esa frase a modo de presentación nos seus posts en redes sociais porque é a verdade. Fai e fai fotos, sobre todo retratos. Comezou moi nova e xa non puido parar. Primeiro como fotoxornalista, logo concertos e festivais para chegar á foto fixa no cinema, á foto documental e a Saraievo, a súa «segunda casa». Ultimamente fotografía artistas plásticos... Mañá, quen sabe.
-
Entrevista | Fernando Fernández Rego «Están moi ben os Tiktoks ou as stories de 24 horas pero, ao final, quedan os libros»
«Quen está a facer unha custodia de todo o que estamos a crear? Se morre Bandcamp ou desaparece Spotify onde quedan ese álbums só dixitais?» Fernando Fernández Rego (Ferrol, 1979) é profesor de Química en Secundaria, ten un selo discográfico (Ferror Records), administra a web de música lafonoteca.net e amosa unha inquietude infinita pola cultura popular, a súa divulgación e conservación, sobre todo se falamos de música. No seu último libro, Anos 80. Movida, Atlantismo, Vangardismo e Underground, publicado a finais de 2024 por Galaxia, percorre en máis de 300 páxinas que pasan voando a década que viu nacer a liberdade artística e creativa e que en Galicia tivo as súas expresións por todo o territorio, non só nas grandes cidades. Fernández Rego lamenta que a Movida de Vigo e Madrid «eclipsara» o resto de artes que había nos 80 en Galicia e máis alá do «Telón de Grelos», como dirían os irmáns Pereiro.