Vio e Anxela son as mentes, mans e voces de Bala, dúo galego stoner-punk que, tras Maleza, o seu terceiro LP, faille honra a súa fama de tsunami sobre as táboas. Nova demostración de poderío que as leva ate unha nova posición de recoñecemento masivo, e sobre isto nos falaron dous día antes da súa actuación hai un par de semanas na sala Es Gremi de Palma.

Para entender a progresión imparábel de Bala, hai que poñerse en contexto e retroceder ás súas orixes, en 2015, cando as dúas deciden porse a tocar xuntas. Tal como o lembra Violeta Mosquera, Vio: «Ao principio non tiñamos nada claro. De feito o noso primeiro disco, Human Flesh (2015), é o álbum co que menos nos identificamos porque foi todo un experimento. Comezamos a tocar e despois estivemos probando moitas cousas, vendo onde iamos disparar. Son cancións que saíron despois de só tres meses tocando xuntas. Pero xa as tiñamos e era como "veña, vaia", imos facer o seguinte disco. Lume xa era algo máis sopesado e traballado. Polo menos xa sabiamos cara a onde iamos. Creo que se nota. E Maleza foi a consolidación da aposta que fixemos en ‘Lume’. Creo que xa podemos dicir que atopamos o noso son, a movida coa que nos sentimos cómodas. Aínda que seguimos experimentando moito. Neste último disco facemos moitas cousas coas voces que ata agora non fixemos. Harmonizacións e cousas polo estilo, coas que non nos atreveramos».

Na intensidade das súas cancións tamén xorden paralelismos con Team Dresch ou Bikini Kill, referentes da gran revolta Riot GRRRL que se deu aos principios dos anos noventa e que, por contacto directo ou por onda expansiva, influíu na personalidade musical das cancións que forman parte de Maleza, cuxa publicación tiveron que ver freada até en seis ocasións por mor da situación xerada pola Covid-19.

«A cuestión foi que nos puxemos 2019 como un ano de retiro», comenta Vio. «Se tivésemos unha bóla que nos permitise ver o futuro, non tomariamos esa decisión. Lume tróuxonos cousas e viaxes marabillosas, que xa nos custaba procesar. Foi entón cando decidimos facer un descanso. A nosa idea era volver á estrada en 2020, que é o que nos encanta. Paramos en 2019, fixemos o disco. De feito, xa se gravou en novembro de 2019. A nosa idea era saír tocar cedo, en febreiro, marzo de 2020. Logo entrou o tema do cambio de discográfica e todo se complicou. Ata entón traballaramos con Matapadre, unha discográfica súper pequena e coa que todo era moi familiar. Eramos moito máis donos do que facíamos. Así, cando chegou o cambio de oficina, coincidiu coa sinatura cunha nova discográfica. Sucederon unha serie de cousas que estaban fóra do noso control, dos nosos tempos e dos nosos ritmos. Entón comeza toda esta tolemia de coronavirus, xusto cando a nosa nova discográfica, Century Media, xa escoitara o álbum e estaba preparado. De súpeto ninguén soubo o que ía pasar, se as cousas se aprazaban por quince días ou por dous meses ou se todo esta movida ía rematar. Ademais, no medio, Century Media tiña unha realiñación de oficinas bastante importante. A nosa oficina tamén foi un pouco polo sumidoiro. Todos coñecemos empresas de promoción, grupos, produtoras que se desfixeron por toda esta movida. O escenario era bastante incerto. Todo parou. Ao principio pensamos que era algo de esperar un pouco, pero cada vez que chegaba a data de lanzar o álbum dicíannos que non era o momento, que non tiñan toda a oficina. Cadrou toda esta serie de cousas, pero  todo foi adiante. Entre o feito de que tiñamos pouca información e nós que estabamos nas redes anunciando que o álbum xa estaba fóra, foi un momento de agonía. O disco xa nos queimaba nas mans. Queriamos sacalo xa e, sobre todo, comezar a tocar, porque tamén tiñamos aquilo de por qué imos lanzar algo, se non imos poder tocar».

«Sendo un xénero tan particular como o que facemos, de súpeto está nas listas. Eu pensaba que as listas eran para estas cousas comerciais pero non, isto superou todas as nosas expectativas.» Vio, de Bala

A longa espera tivo a recompensa final dun recoñecemento masivo, simbolizado no espectacular aumento de reproducións das súas cancións coa publicación do LP, cunha subida dun 700%. «Non os esperabamos en absoluto», explica Vio. «Foi unha sorpresa tremenda. Non o podiamos crer. Ademais, con tantos atascos e tantos lanzamentos con xente que quere sacar cousas, tamén de alta calidade. Sendo un xénero tan particular como o que facemos, de súpeto está nas listas. Eu pensaba que as listas eran para estas cousas comerciais pero non, isto superou todas as nosas expectativas. Á parte sumouse o alboroto de ir a La Resistencia. E iso foi salvaxe. Foi moi tolo, de verdade».

Como ben di a periodista Teresa Cuiñas na súa reseña do LP para Rockdelux, despois do lume chega a mala herba, algo que se reflicte nunha mensaxe máis positiva en Maleza que nos álbumes anteriores. «Lume era un álbum bastante apocalíptico, de destrución, negativo», explica Vio. «De feito "Humo", a canción que pecha ese álbum, fala dunha cidade devastada, de destrución, de todo reducido a cinzas. Non obstante, Maleza é un pouco do que medra despois da devastación. É esa cousa de agromar onde ninguén espera que haxa nada e, de súpeto, chega algo extraordinario que che fai repensar as cousas. É un álbum máis positivo nas letras. De feito, rematamos este disco cunha selva que repite o mantra de que "non todo está perdido". Tampouco foi premeditado, só xurdiu de xeito natural. Mesmo bromeamos con que pasamos de escribir letras de destrución a dicir que volviamos a sorrir nunha atmosfera tamén moi escura. Segue a haber moito ruído, pois cambia a mensaxe, pero tampouco cambia a tonalidade das cancións. E a partir destas cousas que pasan, pero realmente non sabes por que».

«Eu vexo.que para min facer música no teu idioma é moito máis difícil, máis sincero. Esa transparencia, esa claridade que tes, creo que tamén se transmite á xente». Anxela, de Bala.

No seu álbum máis recente Bala deciden pasar, practicamente, ao castelán e incluso cantan a súa primeira canción en galego. Sobre isto, Anxela comenta que «para nós era algo que non tiñamos nada claro. O noso primeiro traballo, Human Flesh. era un álbum integramente en inglés. Fomos polos camiños de cantar en castelán e galego, e a verdade é que foi moi chulo. Creo que as dúas estamos contentas co cambio, porque aquí, que é onde máis tocamos, a peña sabe as letras, canta as cancións nos concertos. Cremos que o inglés xa non é a lingua universal do rock & roll, como se pensaba anteriormente. É como Berri Txarrak ou Triángulo de Amo Bizarro, bandas que percorreron o mundo cantando en español, euskera... Non sei moi ben como vai evolucionar isto, pero a dirección está claramente encamiñada». E ademais é a vía ideal na que elas poden facer estoupar seus instintos primarios punk en novos himnos como “Agitar”, composta a partir dun poema de Lúa Mosquetera e coa achega vocal de Najwa Nimri. De cortes coma este, Anxela explica que «aínda que me resulta difícil falar dos meus propios temas, eu vexo.que para min facer música no teu idioma é moito máis difícil, máis sincero. Esa transparencia, esa claridade que tes, creo que tamén se transmite á xente».

Próximos concertos de Bala este outono:

• 29 de setembro. Auditorio Gustavo Freire (Lugo). Os convites, gratuítos, pódense conseguir no correo cultura.lugo@usc.es
• 8 de outubro. (Parèntesi) by AMFest. (Castell de Montjuïc, Barcelona)
• 29-30 de outubro. Festival Son dos Arrieiros (A Estrada)

Esta reportaxe foi producida grazas á colaboración co Concello de Pontevedra a través do proxecto "VINTE E TANTOS 2021"