Pablo Agrafojo, durante a actuación da Orquestra Capitol en Francelos (Ribadavia) en agosto. CC-BY-SA Javi Quiroga
Estudou música de cativo, da man do fundador de Los Tamara, mais pronto comezou a traballar de mecánico, logo como condutor e un pouco por casualidade xurdiu a súa relación co mundo das orquestras. “Eu comecei como chofer, sen idea de nada máis. Pero claro, parabamos en karaokes, en bares, e a min sempre me gustara cantar e animábame e… non se me daba mal. Entón, os meus compañeiros empezaron a subirme ao escenario no medio das actuacións: " Vai subir hoxe o noso chofer cantar un tema. Dádelle un aplauso!”, detalla Pablo Agrafojo.
Neste novo Vinte na rúa conversamos co cantante da Orquestra Capitol, a quen vimos actuar nas festas de Francelos (Ribadavia), este pasado mes de agosto. “O verán é unha tolemia, con vinte concertos ao mes desde finais de maio. E aínda así sempre pode aparecer algún bolo sorpresa máis de ultima hora”, asegura.
Na miña casa sempre houbo música, sempre. Ao meu pai encantáballe, e tiñamos discos, cintas… sobre todo música de orquestras galegas daquela época. Recordo perfectamente escoitar a Los Trovadores ou á Orquesta Compostela. Ademais, tiñamos de veciño a José Manuel, que foi moitos anos cantante en Los Trovadores. Así que xa ves, a música non era só algo que soaba na radio, era algo que tiñamos moi preto, na casa, no barrio.
Tamén tiven a gran sorte de estudar solfexo co mestre Prudencio Romo, o fundador de Los Tamara. E, cando o grupo deixou de funcionar, púxose de profesor de música na Serra de Outes, que é de onde son eu. Eu coincidín con el na escola, tiña uns once ou doce anos e penso que foi algo importante na miña vida. Tiven esa infancia musical que che comento pero ao rematar a EXB tirei por outros camiños.
Non quería seguir estudando, así que só quedaba traballar. Fun para un taller mecánico en Noia, pero non aguantei moito. Un día, indo traballar, un coche saltouse un stop diante de min… e tiven un accidente grave. Moi grave: botei o ano 90 escaiolado. Cando me recuperei, o meu posto xa estaba collido. E claro, sen traballo, decidín sacar todos os carnés: camión, autobús… o que fixese falta. Foi daquela cando me chamou unha orquestra de Noia, a Europa Show, simplemente para levar o camión. Isto foi… buf, a finais do 92. Quen me ía a dicir o que ía a vir despois.
Eu comecei como chofer, sen idea de nada máis. Pero claro, parabamos en karaokes, en bares, e a min sempre me gustara cantar e animábame e… non se me daba mal. Entón, pouco a pouco, de coña, os meus compañeiros empezaron a subirme ao escenario no medio das actuacións: " Vai subir hoxe o noso chofer cantar un tema. Dádelle un aplauso!” E eu saía e cantaba temas como Solo te pido ou O Val da mariposa, que eran cancións que xa se cantaban na miña casa cando era pequeno e que xa coñecía.
"Eu comecei como chofer, sen idea de nada máis. Pero claro, parabamos en karaokes, en bares, e a min sempre me gustara cantar e animábame e… non se me daba mal"
Pouco a pouco fun quedando de cantante… e continuei de chofer. Facía as dúas cousas. Estiven así uns anos, ata que me chamaron da orquestra Los Gemelos da Coruña. Alí xa fun directamente desde o principio de camioneiro e cantante. Conducía, montaba e, despois, cantaba. Daquela era o que había: acababa de casar, e facía dous traballos nun…ou os que fixeran falla.
Recoñezo que ao principio estaba desorientado e perdido. Gustábame moito cantar, pero era un mundo novo que descoñecía totalmente. Ao final os compañeiros vanche ensinando e ti vas aprendendo, case sen darte conta, noite tras noite tras noite. Pero non é doado e poden pasar cousas. Estando en Los Gemelos estraguei a gorxa: mala técnica, moito cansazo… porque pensa: conducir, montar, cantar… sesión vermú, verbena… todo seguido, sen apenas descansar. Era demasiado. Quedaba afónico e non podía cantar. Tiveron que operarme de nódulos nas cordas vocais. Logo fun a un logopeda, a clases de canto, a aprender respiración… esas cousas que son básicas de todo para poder dedicarte a isto en serio, pero que moitas veces pasamos por alto. Eu, polo menos fíxeno. Desde entón nunca máis tiven problemas.
"Recoñezo que ao principio estaba desorientado e perdido. Gustábame moito cantar, pero era un mundo novo que descoñecía totalmente. Ao final os compañeiros vanche ensinando e ti vas aprendendo, case sen darte conta, noite tras noite"
Despois de Los Gemelos chamáronme da Capitol, coa que tocamos hoxe aquí en Francelos, e dende o ano 2000 sigo encantado. Vinte e cinco anos levo, xa é como a miña casa. A verdade é que todo foi pasando pouco a pouco, case sen pensalo. E cando te das conta, isto xa é a túa profesión.

Porque si, isto é unha profesión coma outra calquera: temos un horario de entrada e un de saída, unhas rutinas. Agora xa non facemos sesións vermú, porque a nosa montaxe é moi complicada e lenta, así que podemos durmir na casa. A nosa base está en Bertamiráns, onde ensaiamos e gravamos. Collemos a furgoneta, miramos a folla de ruta e marchamos todos xuntos. Tocamos en Carballo, en Chantada, en Portugal… onde sexa.
"É así sempre: hoxe aquí, mañá alá. O verán é unha tolemia: vinte, vinte e un concertos ao mes, desde finais de maio. E aínda así sempre pode aparecer algún bolo sorpresa máis de ultima hora"
O camión chega antes, monta todo, e nós probamos son. Ás veces imos apurados, case sen saber a hora exacta, falamos coa comisión e concretamos alí mesmo. É así sempre: hoxe aquí, mañá alá. O verán é unha tolemia: vinte, vinte e un concertos ao mes, desde finais de maio. E aínda así sempre pode aparecer algún bolo sorpresa máis de ultima hora.
O máis duro, ás veces, é que vas ao revés do mundo: perdes fins de semana, non podes ir á praia, non vas ás festas como os demais, non recordas o último fin de ano libre que tiveches…
Aínda menos mal que cando tocas preto de casa pode vir a familia, ou os amigos. No fondo é o único xeito de velos no verán que tes. Tamén son momentos nos que recordas a quen xa non está. Eu, por exemplo, lembro perfectamente o día que morreu miña nai, ou meu pai. E tiven que cantar igual. Son momentos moi duros, pero non podes deixar á orquestra colgada e é algo que che pasa a ti e que lle pasa ao resto: ao baixista, ao pianista. O cantante ten que tirar do grupo, iso si, que se te vexa ben e animado. E aí, menos mal, os compañeiros tamén tiran por ti. Quédanche os recordos bonitos: recordas cando che viñan ver teus pais, cando os vías bailar coa túa música. Iso é o que levas.
Iso e ver que consegues que tamén os descoñecidos o pasen ben co teu traballo e que desfruten. Que se che acheguen ao final para felicitarte, para dicirche que lles gustou.
Penso que o que nos une a todos os músicos é que gozamos da música e que nos gusta compartila coa xente. Se non sería máis difícil isto.
"Non sei que traerá o futuro, pero por agora esta é a miña vida, esta é a miña casa"
Cando remata o verán todo relaxa un pouco: montamos repertorio novo, ensaiamos, e seguimos tocando nas fins de semana. Non sei que traerá o futuro, pero por agora esta é a miña vida, esta é a miña casa.
Levo trinta anos cantando. E se miro atrás, penso: quen mo ía dicir, aquel rapaz de Outes que estudaba solfexo con Prudencio Romo…