«Non é cuestión de querer ser alternativo, o tema é que ao mellor non existe só un camiño». A Éric Dopazo bastoulle un ano de carreira en Compostela para botar en falta a súa terra natal, preto de Ourense, e optar polo tren para continuar os seus estudos. Dopazo protagoniza esta nova entrega de Vinte na rúa, onde defende o amor propio, a identidade e a liberdade para crear en galego sen que iso supoña unha epopea. «Sinto que non marchar desta terra é un acto de resistencia necesario, pero tamén merecemos vivir sen estar constantemente temendo a extinción», salienta o cantante e compositor do grupo Piratas sen parche.

Hai moita xente pensando en emigrar, pero ó mellor aquí tamén se pode vivir; aquí tamén se poden facer cousas. É importante que as fagamos.

Pero a ver, eu tamén tiven ese momento.

Son dunha vila preto de Ourense, e o meu “momento” foi na universidade. Fun a Santiago estudar Filoloxia Inglesa, precisamente, porque quería marchar de aquí. Non é que quixera escapar de nada, máis ben precisaba… non sei, precisaba ver xente coma min, xente que non fora cis ou hetero. Eu non sabía quen era, non sabía que era trans -nin coñecía a palabra-, pero si que intuía que cambiar de aires faríame ben. Sabía que precisaba ver mundo, e o mundo que eu podía ver era Santiago de Compostela. Ao chegar fixen todo o que non puidera facer ata entón, pasarme os límites acoutados: saír de noite sen un sitio onde estar e sen unha hora á que volver…mesmo cousas tan simples como decidir almorzar o que me apetecera, parecíanme a hostia. (*risas*). Foi unha sensación moi agradable, pero xa no primeiro ano de universidade deume tempo a botar de menos as miñas rutinas de aquí. Detalles como facer deporte no meu sitio de sempre, ver á miña familia, pasear coa miña cadela ou estar coa miña gata. Un curso foi suficiente. A partir do segundo ano ía e viña en tren.

Malia todo, darme de conta de que o que teño -ou o que son- é bonito e romantizable foi un proceso lento. Penso que aínda estou niso.

Temos certa tendencia a pensar que ter unha vida guai consiste en replicar o que vemos nas películas de fóra: a cidade enorme con metro e ben bohemia; un lugar moi novo e sempre activo. A realidade é que Ourense está, polo menos a nivel institucional, morta. É a apocalipse zombi. Tamén é verdade que hai asociacionismo e xente con vontade de facer cousas. Xente como a da Galleira, que é un lugar multidisciplinar no que tes dende señores ciclistas que falan galego ata xente interesada no consumo de comida de quilómetro cero. No seu local podes escoitar tocar dende ó Rabelo ata Malheira, pasando por Meiga i. A Asociación Ourense Cuír organiza faladoiros de libros e festas. E logo hai locais como o Latino, lugar mítico de jazz onte todos os xoves podes escoitar tocar ó Alfonso Medela coa súa banda polo prezo dunha consumición.  

«A realidade é que Ourense está, polo menos a nivel institucional, morta. É a apocalipse zombi. Tamén é verdade que hai asociacionismo e xente con vontade de facer cousas. Xente como a da Galleira»

Malia todo, os medios son moi limitados e faltan sitios para que a xente nova poida ensaiar, por exemplo. Antes estaba o espazo Lusquiños, pero o Jácome teno chapadísimo. O xenial é que xa está a mocidade mobilizándose para reabrilo. Que existan cousas como estas é algo vital, espazos de expresión e de ocio onde poidas sentirte hábil, traballar en equipo e facer cousas sen ter que gastar cartos. Que lle queda á mocidade senón? Fumar porros na rúa? Bastante triste, en verdade.

Precisamos máis artistas e creadores aquí, porque son xente que non achegan só a título individual, son - somos-, parte dun mosaico máis grande. Que unha criatura descubra que no seu idioma se poden escribir libros, facer discos e rodar películas, dá unha sensación de pertenza -de que o teu vale-, que é máis que necesaria. Xa sabemos que o que non se ve non existe e o que non se fala tampouco, e o momento no que unha lingua só se usa na educación… malo. Se estamos a falar constantemente de como rescatala ou de como protexela en vez de desfrutala, malo tamén. Obviamente é necesario coidala e transmitila, pero a lingua é algo moi versátil e funcional como para encadeala a un rol de vítima permanente. Cómpre pór o pé na porta cando se nos nega atención en galego en eidos coma a sanidade ou a xustiza, pero tamén temos o deber de garantirlle á xente pequena debuxos que falen algo máis ca castelán ou inglés.

«Que unha criatura descubra que no seu idioma se poden escribir libros, facer discos e rodar películas, dá unha sensación de pertenza -de que o teu vale-, que é máis que necesaria»

Sinto que non marchar desta terra é un acto de resistencia necesario, pero tamén merecemos vivir, sen estar constantemente temendo a extinción. Tamén comprendo outras realidades, e sei que eu falo dende o privilexio de ter un núcleo afectivo que me coida ou de non ter que pagar un alugueiro neste momento, pero estou convencido do importante que é que entre todes traballemos para que esta terra sexa fértil

Eu tamén tiven o soño de ir traballar a Inglaterra e cando vou alí de visita penso no duro que ten que ser vivir nun sitio así de grande, un lugar enorme no que ti es só un píxel. Igual que o que che comentaba da lingua. Eu sinto o inglés moi preto, pero volvo recalcar a importancia que ten que aquí traballemos e valoremos na nosa lingua. Eu creo case exclusivamente en galego e non sei por que aínda hai quen se sorprende de que non o faga en castelán. «Es que así llegas a más gente». Xa, vale, pero é que ao mellor iso non é o que máis me importa. Ao mellor, a finalidade de facer algo é outra. Se abres un bar ninguén espera que teñas a repercusión do McDonalds ou do Burger King. Se ti queres abrir unha taberna que se chame Casa Pepe ninguén vai pensar que es mediocre ou que as túas aspiracións son pequenas. Iso si, se fas música a xente estráñase máis de que o fagas en galego ca en inglés.

Sabes o refrán de: «Onde vaian cen vai ti tamén»? Pois non o entendo. Se xa hai cen, para que vou ir eu tamén? Non é cuestión de querer ser alternativo, o tema é que ó mellor non existe só un camiño. Onde están os cogomelos? Fóra do camiño! Non vas atopar un comestible ó pé do carreiro. Entón, vaste meter en silvas e vaste rozar? Si. Vai ser angustioso? Probablemente. Vas querer marchar para a casa e mercalos no súper? Si. Pero o ben que che van saber eses boletus que apañaches… iso só o sabes ti. Non creo que crear música, literatura ou audiovisual en galego teña que ser unha epopea; o que é, sempre, é un exercicio de amor propio.