«Son oficial retirado da mariña venezolana. Cando estás en alta mar, a ferraxaría queda lonxe e as cousas estropéanse igual, así que tes que apañarte co que hai a bordo e aprender a reparar o que sexa. Ésa foi a miña escola de manitas… e de moitas outras cousas». Neste novo Vinte na rúa coñecemos a historia de Daniel, que traballa arranxando cousas pola Coruña ao tempo que escribe exitosas novelas e ensaios históricos co nome de Esteban Pérez Bolívar. Dúas facetas dunha vida que ben merecería un libro de seu.

Hoxe estou nun instituto moi querido para min, no IES Rafael Dieste, cambiando a hora dos reloxos das aulas polo horario de verán.

Son manitas. Traballo en institutos, escolas primarias e centros de ensino superior, e fago melloras e reparacións de todo tipo: arránxoche tanto unha porta como un enchufe, póñoche a funcionar unha persiana ou cámbioche a malla da portería de fútbol. Neste centro están as miñas mans por todas partes. Ata pasei unha fin de semana de treboada eu só aquí, sábado e domingo, secando cunha mopa unha morea de aulas que se inundaran, despois de desatascar unha canle taponada por un balón. O único que me falta por facer é atrapar algún fantasma. [risos]

É case como unha segunda casa.

Este é un traballo variado onde non é doado aburrirse, e para o que tes que saber facer moitas cousas distintas, pero eu, penso, tiven a mellor educación. Son oficial retirado da mariña venezolana. Cando estás en alta mar, a ferraxaría queda lonxe e as cousas estropéanse igual, así que tes que apañarte co que hai a bordo e aprender a reparar o que sexa. Ésa foi a miña escola de manitas… e de moitas outras cousas.

Comecei os meus estudos en Venezuela, pero como era bo estudante mandáronme para Italia. Empapeime moito da cultura de alí –meu pai era europeo, algo terá que ver–, e acostumeime moito á forma de facer as cousas en Italia. Cando cheguei de volta ao meu país o trato era distinto, moi prusiano, e caíanche broncas por pedirlle as cousas por favor aos mariñeiros, como se facía en Italia. Tiñas que insultalos. Foi un choque cultural e, aínda que non foi o único motivo, despois de dez anos decidín volver á vida civil. A pesar diso, foi unha etapa estupenda, navegando e vivindo aventuras sempre na primeira liña, nun momento no que os barcos venezolanos eran moi avanzados. Foi unha época moi importante na miña vida, como verás máis adiante, non só polo que aprendín en reparacións.

No ano 2001, a miña muller, os meus dous fillos e mais eu viñemos vivir a España. O motivo principal foi a gran inseguridade que había en Venezuela. Despois de deixar a mariña fixen boa carreira en grandes empresas norteamericanas. Íanos ben, pero iso ponte no punto de mira dos roubos e dos secuestros –da delincuencia–, e viviamos con moito medo. A miña muller, para que te fagas unha idea, cando compraba o pan poñía os nenos pegados ao mostrador por medo a que lles fixeran algo. Era terrible. Polo tempo que eu pasara en Italia xa sabía que había sociedades que vivían sen ese día a día angustioso, así que comezamos a pensar onde queriamos marchar. Fixemos unha investigación, case un traballo de fin de grao. Tiñamos todo o mundo para escoller, e despois dun proceso longo quedaron tres finalistas: Australia, Canadá e España. 

«En Venezuela o trato era distinto, moi prusiano, e caíanche broncas por pedirlle as cousas por favor aos mariñeiros, como se facía en Italia. Tiñas que insultalos. Foi un choque cultural e, aínda que non foi o único motivo, despois de dez anos decidín volver á vida civil»

A primeira estaba demasiado lonxe e para a segunda había que pasar unha oposición e esperar dous anos pola resposta, así que escollimos España. Unha vez decidido iso, tocaba elixir onde exactamente. Descartamos as illas por claustrofóbicas; a meseta por seca e árida, e o litoral mediterráneo polo turismo masivo. Ao final quedounos a cornixa cantábrica, e nese momento acordeime das miñas curmás, fillas de galegos, e de visitar con elas a Irmandade Galega en Caracas. Coñecía os bailes, a música e a comida, tamén que era verde e chuviosa, pero cun clima benigno. Tamén descubrimos que en Galicia houbera moita emigración, e que por iso eran amables coa xente de fóra. Comprobámolo pouco despois de chegar. Cando nos puxemos a buscar piso aquí ninguén nos quería alugar, porque eramos unha parella recén chegada, con dous nenos e sen traballo, e os únicos que nos aceptaron foi unha parella que volvera de Suíza, da emigración, e que pasara polo mesmo alí. Vintecatro anos despois seguimos no mesmo piso.

Ao chegar montamos un restaurante de wraps. Nese momento o único que se comía en Galicia de fóra eran hamburguesas e fomos demasiado adiantados. Perdemos todos os aforros e quedamos debendo unha chea de cartos ao banco, así que tiven que inventar algo para saír adiante. Empecei poñendo papeis nos buzóns: “DANI MANITAS. Dani repara persianas, estores, fiestras…” Fun repartindo e esperando. Ninguén chamaba. Unha semana, dúas, tres… á terceira chamou un, logo outro, logo outro e pouco a pouco, máis. Despois fixen uns folletos especiais para institutos e este foi dos primeiros en chamar. Levo xa vinte anos. É un traballo moi agradable, teño novos retos case sempre e a liberdade de facerme a miña propia axenda. Grazas a iso non me perdín ningún dos eventos importantes na educación dos nosos fillos.

«Ademais de manitas… son escritor. Escribo novelas e ensaios, sempre cun transfondo de historia militar. Outro agasallo do meu paso pola mariña e, sobre todo, da gran formación que recibín en Italia, onde descubrín canto me gustaba aprender»

E esa liberdade de horarios tamén me axuda noutra cousa. Axúdame na miña vida… secreta, digamos, porque ademais de manitas… son escritor. Escribo novelas e ensaios, sempre cun transfondo de historia militar. Outro agasallo do meu paso pola mariña e, sobre todo, da gran formación que recibín en Italia, onde descubrín canto me gustaba aprender. Aínda así, non comecei escribindo libros, senón podcasts. En 2012 estreei Zafarrancho Podcast. Un programa de referencia en historia militar naval. Estudado en institutos e universidades. Esa foi a miña outra escola, a escola onde aprendín a narrar e investigar. De aí saltei aos libros.

O primeiro que escribín foi unha novela de ciencia ficción na que cinco españois eran transportados por un fenómeno astrofísico á Segunda Guerra Mundial. Buscaba poñer ao lector na tesitura de ver esa guerra tan cruenta cos ollos de hoxe. Creo que foi un bo comezo. Por ese traballo contactoume unha editorial e encargoume dous ensaios, con temática libre. Escribín un que se chama Los raids de la Décima Flotilla MAS. Cóntoche de que vai. A pesar de ter moi mala fama, as primeiras forzas especiais modernas foron creadas polos italianos durante a Segunda Guerra Mundial. Eran uns comandos especializados que inventaron moitas cousas. Por exemplo, uns minisubmarinos moi sofisticados, dos que falo no libro. Era un torpedo modificado, en realidade e, como non existía nada parecido, para conducilo tiveron que inventar e construír uns traxes de mergullo especiais, uns equipos respiradores que non soltaban burbullas, unhas lentes especiais, uns reloxos e unhas brúxulas submarinas propias. Logo montábanse a cabaliño no submarino, infiltrábanse no porto inimigo –o cal xa era unha fazaña en si mesma–, e achegábanse o máis posible ao barco obxectivo, moi amodo, para evitar seren localizados. En decembro de 1941 este comando entrou en Alexandría, en Exipto, nunha base británica inmensa. Alí, tres destes submarinos conseguiron afundir dous enormes acorazados e un petroleiro, cunhas bombas enormes que lles puxeron na panza. Foi a primeira vez na historia que alguén conseguiu facer algo tan perigoso. 

«Escribín un ensaio que se chama "Los raids de la Décima Flotilla MAS" . Sen esperalo, ese converteuse nun libro de referencia, e ata Arturo Pérez Reverte o recomendou»

Sen esperalo, ese converteuse nun libro de referencia, e ata Arturo Pérez Reverte o recomendou. Nun mundo concreto –e moi pechado– este libro deume notoriedade… e unhas boas vendas. Despois viñeron dúas novelas: El último mafioso, cun transfondo histórico sobre a salvación in extremis da mafia na Italia da Segunda Guerra Mundial grazas á torpeza dos norteamericanos, e La tarde de los torpedos, que fala sobre un ataque alemán a un acorazado británico, unha fazaña tremendamente audaz. Logo viñeron tres libros para adolescentes, que mesturan historia, maxia e misterio, outra novela de submarinos ambientada no Pacífico, e a última que publiquei en decembro, que narra unha traxedia humana enorme: o bombardeo e afundimento do acorazado italiano “Roma”. Agora estou rematando de maquetar o seguinte, para publicalo nun mes.

Encántame escribir. Levántome ás 5:00, prepárome, almorzo e fágolle un termo de café á miña muller. Logo vou ao ordenador e traballo no libro un par de horas. Despois baixo á cidade e empezo o meu traballo alimenticio, como diría Vargas Llosa. Parece un tópico, pero na escrita dou o mellor de min: gústame que o traballo sexa rigoroso e impecable, e que satisfaga aos lectores. E a min lévame a aprender e a investigar. Non só os eventos históricos que describo, senón técnicas literarias e complexos procesos de publicación. Ao final, e pouco a pouco, xa vou tendo tantos libros publicados como unha editorial pequena.

É algo que me dá moitas alegrías.