Nos próximos días vai amencer a serie podcast Vinte de Foliada, un proxecto co que nos achegaremos á tradición máis viva. As pandeiretas, gaitas, bailes e cantos resoan con forza actualmente en escolas, asociacións, parques ou mesmo pubs, onde se xuntan regularmente persoas de todas as idades para gozar e participar da música tradicional. O ‘tradi’ vive un momento doce e ocupa espacios alén da contornas rurais. No novo podcast de Vinte conversamos con alumnas, mestras, investigadoras ou artistas na súas aulas e nas propias foliadas e coñecemos as súas historias de amor pola música, o baile ou os instrumentos tradicionais que tamén ecoan –e moito- nas cidades galegas.
A tradición é agora. Con este principio inspirador bota a andar a serie podcast Vinte de Foliada, que estreará o seu primeiro episodio o vindeiro mércores, 29 de outubro. Mediante gravacións con participantes en foliadas por toda Galicia, agrupacións e asociacións que día a día terman, renovan e constrúen a música popular con persoas de todas as idades, este proxecto busca dar a coñecer e poñer en valor exemplos vivos da tradición máis festeira.
Seráns, repichocas, fiadeiros, brincadeiras, foliadas... estes encontros lévanse facendo en contornas rurais toda a vida en Galicia e nos últimos anos tamén nos ambientes máis urbanos se pode gozar dunha boa foliada, xa sexa ao aire libre ou mesmo en locais máis alternativos.
O tradi sempre estivo vivo, pero nos últimos tempos, desde o boom das Tanxugueiras no Benidorm Fest, experimentou un novo pulo en forma de grupos musicais con moito que dicir e cada vez hai máis xente que quere aprender a tocar un instrumento ou bailar con xeito para poder participar nas foliadas.
O recoñecemento da poesía popular oral e as cantareiras no Día das Letras Galegas 2025 serviu tamén como acicate para lanzar Vinte de Foliada e profundar e compartir un universo moi rico de música, cultura e festa para todas as idades e para descubrir que a tradición segue viva nas aldeas e, tamén, nas cidades. Só hai que querer participar dela.
A experiencia do podcast amosa espazos de socialización, aprendizaxe e moita festa co galego como lingua vehicular, cuxo emprego xorde de forma natural nun contexto mesmo para persoas que non o adoitan falar no seu día a día.
Neste proxecto contamos cos deseños da ilustradora Isabel Vila, responsable de toda a imaxe gráfica que acompañará a serie podcast Vinte de Foliada, e co traballo xornalístico de David Lombao, Ana G. Liste, Miguel Pardo e Vanesa Vázquez, membros das redaccións de Praza.gal e da revista VINTE.
No primeiro episodio escoitaremos as pandeiretas, as gaitas e o cantar que os mércores non faltan ás foliadas de Elviña, na Coruña. Desde hai décadas, centos de persoas xúntanse para tocar e bailar ou para gozar desde a terraza dunha festa improvisada. Gozan da música nun espazo onde coinciden integrantes asociacións de música tradicional da cidade como Xacarandaina, Donaire ou de Son d’Aquí, entre outras, nun lugar cada vez máis concorrido e máis idóneo, froito da loita veciñal dos colectivos que deron orixe a estas festas comunitarias: a asociación cultural Tempo Novo e o club Relámpago de Elviña.
O segundo episodio Vinte de Foliada entra nunha aula da Centrad, o Centro de Artesanía e Deseño de Lugo. Alí coñecemos o alumnado, que ten entre nove e trece anos e a profesora, a música Branca Villares, quen está a darlles as nocións básicas de pandeireta. En Lugo tamén falamos con Xabier Iglesias, un dos fundadores da escola de baile tradicional Oxeito ou Senén Montero, da asociación A Volta do Agro e escoitamos con moita atención a Mateo, Sofía, Xulia e Elia, que nos contaron a súa experiencia co tradi desde moi cativos.
Na terceira entrega do novo podcast de VINTE imos a Vigo para coñecermos os seráns que se fan cada quince días no parque de Castrelos, e o bo momento que viven as aulas de tradi con exemplos como a Etrad ou o Fiadeiro. Da man de Luis Prego ou Artur Puga descubrimos que en Vigo tamén hai foliada.
A serie podcast Vinte de Foliada é unha produción de VINTE coa colaboración da Secretaría Xeral da Lingua, da Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude da Xunta, que avanzará tamén nas vindeiras semanas por terras de Pontevedra, Santiago e Ourense.
