O final do día é un bo momento para fotografar animais, cando o bosque cobra vida. A meirande parte dos bechos son seres crepusculares e é entón cando Iago Rois Abel –IagoRaw- se adentra na natureza. Xa ía ao monte de moi pequeno, cos seus pais, e pronto comezou a identificar especies. Di que a fotografía lle serve para capturar e recordar sentimentos. “Se, agora mesmo, aquí aparecese unha lontra en estado salvaxe, o que sentiría sería tan intenso que me deixaría renovado por un mes”. 

Hai cousa dun ano que ten en marcha nas redes sociais Poemas da Natureza, onde divulga as marabillas que atopa. “Non precisamos ir á Antártida nin a Alaska para ver grandes animais e paisaxes: témolos aquí ao lado”, asegura.

A natureza, para min, é un refuxio. Poder saír do traballo, ou que chegue a fin de semana e tirar para aquí e botar tres, catro, cinco horas agardando, agochado, cámara en man, para ver se aparece unha lontra, paréceme un privilexio absoluto.

A fotografía de natureza é distinta ás demais: non son eu quen se ten que achegar a quen quere retratar, senón que son eles os que se teñen que achegar a min. Eu teño que facer a miña parte: teño que escoller o sitio, apuntar cara onde penso que pode pasar algo e ter paciencia. Se vou detrás, ou se tento forzar, a cousa non funciona.

Foto e monte non sempre foron xuntas na miña vida. A afección polo mundo natural vénme dos meus pais. En canto aprendín a camiñar xa me empezaron a levar aos Ancares, a subir o Mustallar. Era o noso plan de inverno. Tamén me decatei de moi novo de que a fotografía me chamaba moitísimo a atención. Nas típicas vacacións, cando meus pais mercaban unha cámara desas desbotables, era eu quen enchía o carrete, e era feliz. Tempo despois atopei pola casa unha Olympus compacta, desas ás que xa lles podías tocar cousas: o ISO, a obturación… e xa non parei.

"No meu maleteiro vai sempre unha réflex, obxectivos e varias cámaras de trampeo, que son como as miñas obreiras: pequenas formigas que deixo traballando no monte para que me recollan vídeos, e que se activan co movemento"

A primeira foto que saquei xa foi dun can, con trece anos. Empecei facendo fotos de mascotas e, despois, de paxaros. Gustábame a ornitoloxía, e para min era un xeito de poder identificar as especies.

De máis novo podía pasar xornadas enteiras no monte sen levar equipo, pero agora non. No meu maleteiro vai sempre unha réflex, obxectivos e varias cámaras de trampeo, que son como as miñas obreiras: pequenas formigas que deixo traballando no monte para que me recollan vídeos, e que se activan co movemento.

Hoxe estamos na zona de Ombreiro, ao carón de Lugo. Este río que ves aquí é o Miño. Eu son fontaneiro, pero todas as fins de semana me podes atopar aquí. Moitas veces, tamén veño ao rematar de traballar. Ademais, o final do día é un bo momento para fotografar animais, pola luz tan especial do solpor e porque ese é o momento no que o bosque cobra vida. Non sei se o sabes, pero eles van ao revés ca nós: a maioría dos animais saen pola noite, son seres crepusculares.

"O final do día é un bo momento para fotografar animais, pola luz tan especial do solpor e porque ese é o momento cando o bosque cobra vida"

Normalmente busco pegadas de lontras, restos de feces ou de depredación —como estas pinzas de cangrexo de río que ves aquí—. Ou estas feces cheas de cascas de cangrexo. Con todo isto xa sei que este é un bo sitio para ver lontras, porque son moi territoriais e van marcando os mesmos lugares unha e outra vez. Nesta rocha, por exemplo, vou deixar unha cámara de trampeo a ver se pillo algunha. E para fotografala non quedaría aquí, claro: o que faría sería ir ao outro lado do río a camuflarme e agardar por ela.

Eses son momentos de paz para min, de falar comigo mesmo. Un purgado da mente. Síntome moi afortunado.

A fotografía de natureza é especial, porque reúne moitas cousas que me enchen. É un xeito de facer ciencia —de estudar o comportamento dos animais— que me permite aprender moito dos seus costumes. Ao mesmo tempo, tamén lles serve a outros, e eu sempre estou disposto a compartir o material. Estou en contacto con asociacións como o Grupo Lobo, a Sociedade Micolóxica Lupus ou o Grupo Naturalista Hábitat, da Coruña. 

"A fotografía funciona de marabilla como un xeito de capturar un recordo, pero ollo: non tanto da imaxe en si, senón do sentimento que eu tiven nese momento"

Tamén funciona de marabilla como un xeito de capturar un recordo, pero ollo: non tanto da imaxe en si, senón do sentimento que eu tiven nese momento. Se agora mesmo, aquí, aparecese unha lontra en estado salvaxe, o que sentiría sería tan intenso que me deixaría renovado por un mes. Así que para min a fotografía é un xeito de poder recuperar ese momento, ese sentimento.

Ao mesmo tempo —paréceche curioso— a fotografía de natureza é unha práctica que sinto que me remonta a outra época, á dos cazadores cavernícolas. Eles, cando descubrían un animal, seguíanlle o rastro, achegábanse e, en canto localizaban a manada, quedaban esperando para cazala. Eu, no canto de cazalos, fágolles unha foto ou grávolles un vídeo.

Porque iso é outra cousa que descubrín que tamén me enche moito: facer pezas en vídeo.

Comecei Poemas da Natureza hai un ano, e xa levo cinco episodios. Arrincou un pouco por insistencia de amigos e familiares. Ensináballes fotos de rebezos, por exemplo —que non é un animal moi coñecido pola xente—, e dicíanme: “Ti tes que ensinar isto, tes que compartilo”. É certo que temos unha escaseza tremenda de contido sobre o noso, sobre os nosos ecosistemas, sobre a nosa flora e fauna, e é algo que me doe na alma. Chegar o domingo á tarde, prender a cheminea e ter que poñer un documental na Televisión Española sobre a sabana africana… fastídiame moito. Non precisamos ir á Antártida nin a Alaska para ver grandes animais e paisaxes: témolos aquí ao lado. Eu prefiro mostrar un paporrubio que un puffin de Islandia. 

"Temos unha escaseza tremenda de contido sobre o noso, sobre os nosos ecosistemas, sobre a nosa flora e fauna, e é algo que me doe na alma. Chegar o domingo á tarde e ter que poñer un documental na Televisión Española sobre a sabana africana… fastídiame moito"

A a min, ao final, o que me gusta é divulgar. Pouco a pouco funlle collendo o punto ao YouTube e ás redes, e vexo que teñen repercusión. Penso que poden ser un xeito de que moita xente se reenganche coa nosa natureza. De que busquen saír do bulicio —como o San Froilán no que estivemos hai unha hora— e que de repente se atopen nun sitio como este, en silencio, escoitando todo o que sucede ao seu redor, sendo conscientes de que nese momento hai decenas de ollos agochados observándoos, é do especial que é iso. Paréceme un privilexio poder vivir isto, e tamén poder compartilo.

Eu penso que cada vez somos máis —sobre todo xente nova— os que nos interesamos polo noso e o defendemos, e que cada vez somos máis conscientes do que temos. Mira o que pasou con Altri, por exemplo, ou agora co tema dos incendios, e esa resposta enorme que houbo. É algo que me enche de orgullo.

"Eu, na natureza, vou estar sempre. Nas redes, non o aseguro. Pero se alguén me quere atopar, vaime atopar aquí…ou no Courel…ou nos Ancares"

Eu, na natureza, vou estar sempre. Nas redes, non o aseguro. Pero se alguén me quere atopar, vaime atopar aquí…ou no Courel…ou nos Ancares. 

Díxome un amigo hai pouco: “Iago, ti es o noso David Attenborough.” Deume a risa. Non o son, claro, pero eu firmaba xa mesmo por poder chegar á súa idade andando polo monte, coma el, e gravando documentais.