AL-V. Unha 'Negra sombra' queer, charnega e hyperpop

Quería falar da morte no seu primeiro EP e titulouno '(Non quero morrer)'. En galego porque este tema, a morte, levábao á súa orixe familiar. Seus avós emigraron da Pobra de Trives a Barcelona na posguerra e nin AL-V nin a súa nai herdaron a lingua ou apenas un anaco de terra na aldea ourensá. Así que Alverd Gual-Cibeira tivo que recuperar pola súa conta esas raíces e reconecta con elas a través da música electrónica usando, non sen reparos, algúns dos clixés do imaxinario popular galaico. 

 

Identidade charnega e non binaria. Alverd, Alvie, AL-V ou @al__vv en Twitter leva xa un tempo sendo axitadorx da escena queer en Barcelona, como membrx fundadorx do colectivo queer Futuroa (responsables do Sarao Drag na Sala Apolo), e podemos atopalx tamén na radio e na televisión, en programas como Tardeo e Queer up your life, en Radio Primavera Sound, e Habitació 910, en betevé. Na música, formou parte do dúo de synth-pop Monsieur Cactus, co que publicou un LP e varios EPs, e no 2018 empezou a publicar en solitario da man do seu productor fetiche, alvaro.audio, un galego de Valdeorras que agora vive en Londres. No 2020 viu a luz, «tras moitos intentos», o seu tema con La Dani, “La Niña del Bigote”.

© Snap! Clap! Club

Foi no 2019 cando empezou a proxectar este seu primeiro traballo longo, ao decatarse de que a maioría de temas escritos ata o momento xiraban en torno a un mesmo tema, a morte. No 2020 este traballo empezou a coller forma da man de Marco Henri, produtor e DJ valenciano, metade do dúo de hyperpop Gomet, e converteuse nun EP de 5 temas que se lanzou o pasado 3 de xuño, titulado (Non quero morrer). «Mario Brión -aka @olaxonmario- propúñame títulos máis enxebres nesa mesma liña, como “se hai que morrer, mórrese”, ou “morrer hai que morrer”. Mais ese carácter de pasiva aceptación non define o contido do EP, pois todo el está protagonizado polo medo ou o pànico á morte», confesa. Por certo, olaxonmario publicou hai uns días unha conversa con AL-V no seu novo podcast, Ai, diomío!.

Unha sucesión de falecementos na súa familia nos últimos anos cadrou con varias visitas de Alvie a Galicia, un lugar que apenas visitara antes dos 20 anos. E case sempre á zona de Vigo e do Morrazo, pois en Trives apenas lles quedan «catro pedras, un terreo tan abandonado que nin miña nai nin miñas tías saben moi ben o que teñen alí». O seu interese pola terra de seus avós foi medrando sendo adultx e, con estas perdas familiares, cada viaxe significaba introspección e melancolía: «poden soar a ideas moi clixé, pero estabas alí unha tarde, con ese clima que acompañaba, e tiñas a teu pai enfermo e tal e…. non era algo que me doese, era unha introspección moi guai. Moitas destas veces iamos en grupo de viaxe e eu apartábame para desconectar totalmente, en plan deixádeme en paz un anaco». Dunha desas viaxes a Galicia e tamén ao seu interior, naceu "Hórreo", canción en castelán e en galego cunha letra «probablemente plagada de tópicos. Pero ese era -ou é- o imaxinario do que dispuña, sendo neta, á fin e ao cabo, de triveses que migraron e xa non volveron. Tópicos, idealización, romantización. Odiádeme!». 

A excusatio non petita está presente sempre no seu discurso, consciente da posible apropiación cultural por parte «dunha intrusa», e da problemática arredor diso: «Eu traballo en programas musicais e estes discursos sobre apropiación é algo que temos en constante debate e discusión, algo do que somos moi conscientes. E claro, ás veces cando ti fuches moi tallante coa apropiación caes nas túas trampas. Con todo o que entendemos con apropiación a min pásame que, aínda que podería discutir algunha cousa, se alguha persoa se sente ofendida, e di que isto lle doe, ti calas. Ao ter esta postura, logo tamén te fas estas preguntas cando ti estás creando. Agora coñezo suficiente peña galega posicionada e politizada, desde distintas posturas e perfís, e sempre lles vou consultar. Hai dous medos: o primeiro, o de ser unha persoa de fóra, e ademais de Barcelona, a figura da persoa colonialista que vén e di: mira, que exótico ou divertido. E o segundo, que a representación que se fixese do imaxinario galego fose moi por riba ou tirando de moitos clixés. Aínda que tamén me gusta xogar con eles; o humor está sempre presente, está ben xogalos e ser consciente. Pero é algo que eu sempre pensei e dixen: por máis que eu poida sentir esta conexión cunhas raíces, eu non vivín alí, entón nunca poderei narrar a miña experiencia desde alí, está clarísimo». 

«A letra de "Hórreo" está probablemente plagada de tópicos. Pero ese era -ou é- o imaxinario do que dispuña, sendo neta, á fin e ao cabo, de triveses que migraron e xa non volveron. Tópicos, idealización, romantización. Odiádeme!». 

Con todo este coidado, non só se achegou a unha icona do galaiquismo como o hórreo, senón que tamén se atreveu, «a risco de blasfemar a memoria da poeta» cunha versión da “Negra sombra”: «Sempre foi unha canción que me gustou moito, cantábaa moito pola casa e xa pensaba nalgún momento versionala», explica AL-V, que sempre tivo claro que este era un poema sobre a morte: «Ás veces digo que Rosalía era a primeira emo que houbo. Sexa porque a buscaba, ou porque a morte a perseguía a ela», e aí terminou de conectar todo: esa versión tiña que estar nun EP sobre a morte. Na portada de Non quero morrer aparece Alvie emerxendo -ou mergullándose- na auga e esa auga é tamén unha referencia ás que se din que foron as últimas palabras de Rosalía de Castro no leito de morte: «Abre esa ventá que quero ver o mar». 

Confesa que enfrontarse á Negra sombra (non só ao poema de Rosalía senón tamén á música de Xoán Montes) «dábame medo, ao ser una peza tan popular. Escoitando moitas versións sempre vía que na instrumentación hai unha segunda melodía que está presente, pero aquí quitámola e a melodía é só a vocal. Mesmo cambiamos a estrutura, dándolle una forma pop que tampouco tiña: na segunda parte hai un momento no que rompe e é moito máis maquinote.» Antes de que preguntarlle por unha posible profanación ou medo a que Rosalía se estea remexendo no Panteón de Galegos Ilustres, AL-V xa ten a resposta: «en principio Rosalía era piscis coma min, así que creo que sentariamos a falar un anaco e pasaríalle o enfado». 

O seu interese pola música galega vén de escoitar desde moi novx a Ana Kiro e sobre todo a Andrés do Barro, «que me gusta moitísimo, paréceme como Serrat de aí. Hai como unha pena todo o tempo na súa voz -quitando as máis populares como “O tren” ou “Corpiño xeitoso”, que son case unha cousa californiana dos 70- que cando sae el só coa guitarra e esa voz; é como se esta persoa soubese que a súa vida acaba». De novo, a morte. Pero tamén está ao tanto dos artistas galegos contemporáneos, como Baiuca, ou doutras propostas novísimas como Sleepy Spice: «adóroa, é super tenra, unha marabilla. De feito no seu día pensei en se convidala ao EP, mesmo a cantar en “Hórreo”, que teño unha versión integramente en galego. Pero descarteino porque ela é moi doce e a canción non o é, non sei como funcionaría». E ultimamente tamén escoita a crnds, «que o descubrín grazas a VINTE e obsesioneime, pareceume marabilloso, estiven escoitándoo en bucle e paseillo ao produtor do EP porque sabía que lle ía encantar». 

© Snap! Clap! Club

Al-V ten postas as orellas en Galicia e encantaríalle poder vir presentar o seu traballo, unha vez que vaia rodando os directos, cos próximos concertos que ten en Madrid (4 de xullo, Sala Maravillas) e en Barcelona. Encantaríalle participar en propostas como o Agrocuir e mesmo actuar en Luar, por que non? Dicímoslle que a “catedral mundial do folclore dos pobos” da TVG seguro que estaría encantada de acoller o seu electropop e hyperpop en galego, unha música por outro lado moi ligada ao colectivo LGBTIQ+: «No meu caso hai un interese persoal, pero sempre se falou de que o electropop lle pertence un pouco ao colectivo. Supoño que pasa por este momento de trance, de catarse, de soltalo todo, de suar. Ademais é unha música que chega a ser moi agresiva, pero é unha forma de agresividade que non vén desde a masculinidade. Podemos facer con ela un pogo pero é un pogo de amor e de respecto e non de a ver quen a lía máis. Esta música é a nosa forma de ser violentas, de poñernos a saltar e a berrar doutra forma».

Rosalía tal vez estea a bailar este pogo no Panteón dos Galegos Ilustres. 

María Yáñez

María Yáñez

Xornalista. Levo vinte anos traballando na rede e no audiovisual. Adoro as revistas en todos os seus formatos. Agora dirixo VINTE da man de Praza.gal.

Faite de vinte

A partir de 5€ mensuais podes suscribirte a VINTE e colaborar para que sigamos a producir contidos de calidade pagando dignamente as colaboracións de vídeo, fotografía, ilustración, xornalismo e creación de todo tipo.